Wikimania/2023/Adem
Bu sayfada, 16-19 Ağustos 2023'te Singapur'da on sekizincisi gerçekleşen Wikimania konferasındaki deneyimlerim ve izlenimlerim yer almaktadır. Wikimedia Topluluğu Kullanıcı Grubu Türkiye'yi (WMTR) ve üyesi olduğum Türk Dilleri Wikimedianları Kullanıcı Grubunu (WMTurkic) gönüllüsü olarak temsil ettim. “Çeşitlilik, İşbirliği ve Gelecek” teması ile Suntec Singapur Kongre ve Sergi Merkezinde gerçekleşen organizasyona çeşitli Wikimedia projelerinden 670 uluslararası delege doğrudan katılırken, 1500 katılımcı da çevrimiçi olarak iştirak etti.
15 Ağustos (Pre-Conference)
Wikimedia Projelerinde Türk Dili Konuşan Ülkeler Arasında İşbirliğinin Güçlendirilmesi: Deneyimlerin Paylaşılması ve Bir Merkez Uygulama Önerisi
Lightning talk olarak gerçekleşen oturumda Mehman Ibragimov ana konuşmacı olarak yer aldı. Wikimedia projelerine katkıda bulunma konusunda Türk Dilleri konuşan toplulukların işbirliğini ve katılımını artırma çabalarına atıfta bulunuldu. Bu çabalar, deneyimlerin paylaşılmasını ve işbirliğini kolaylaştıracak bir merkezin uygulanmasının önerilmesi ana başlık olarak tartışıldı. Bir merkez olarak Turkic Hub önerisi, işbirliği için odak noktası olarak hizmet veren merkezi bir platform veya organizasyon oluşturmayı tanımlamaktadır. Bu merkez, Türk dili konuşan ülkelerden katkıda bulunanlar arasında iletişimi, koordinasyonu ve kaynak paylaşımını kolaylaştırabileceği dile getirildi. İşbirliğinin güçlendirilmesi için Türk dillerini konuşulan ülkelerden Wikimedia projelerine katkıda bulunmak isteyen bireyleri, grupları ve kuruluşları bir araya getirmenin yollarını bulmanın ve bu işbirliği kaynakların, bilginin ve uzmanlığın paylaşılmasını içermesi gerektiği aktarıldı. Turkic ülkeler arasında kaynak paylaşımını ve koordinasyonu kolaylaştıracak ve sonuç olarak Türk dillerindeki Wikimedia platformlarındaki içeriğin nitelik ve niceliğini artıracak bir merkezin hayata geçirilmesini önerildi.
"Wikimedia 2030 Stratejisi - Merkezler: Birlikte ancak ayrı çalışmaya yönelik ortak bir çerçeve" ve "Hareket Stratejisi ve Yönetişim Tartışması - Hub Turu"
Aynı oturumla birleştirilen "Hareket Stratejisi ve Yönetişim Tartışması - Hub Turu" ve "Wikimedia 2030 Stratejisi - Merkezler: Birlikte ancak ayrı çalışmaya yönelik ortak bir çerçeve" adlı yuvarlak masa ve workshop toplantılarında Bölgesel veya tematik merkezlere pilot uygulama yapan farklı gruplardan temsilciler ve ilgi duyan katılımcılar yer aldı. Ana konuşmacı olarak vakıftan Kıdemli Hareket Stratejisi Uzmanı Yop Rwang Pam, Wikimedia Europe yöneticisi Anna Mazgal, CEE HUB'dan Natalia Szafran-Kozakowska ve Belinda Mbambo sırasıyla söz aldı. Oturumun başında katılımcılara kendileri için Hub'ın ne anlama geldiği soruldu. Belirli bir pilot hub uygulamasının kendi toplulukları için neden önemli ve değerli olduğuna dair genel bir bakış arandı ve farklı bağlamlardan öğrenilen önemli dersler tartışıldı. Oturumda Avrupa Ağ Merkezinden Anna Mazgal; özgür bilgi, bilgiye erişim ve ifade özgürlüğünün Avrupa kurumlarının yasal ve düzenleyici çerçevesinde dikkate alındığını ve CEE grubu ile eş güdüm ile birlikte hareket edildiğini söyledi. Karar alırken ve geleceğe yönelik planlama yaparken hareketin farklı kesimlerinden gelen seslerin ve bakış açılarının dikkate alınmasını sağlamanın bir yolu olarak Hub fikrininin Farklı coğrafi bölgeler arasında fikir ve bilgi alışverişinin yollarını ve araçlarını ve her bölgedeki dikkate alınması gereken zorlukları hizalama sürecini başlatmak için önemli bir girişim olduğunun altı çizildi. Doğu Afrika Bölgesel ve Tematik Merkezinin (EARTH) geleceği hakkında söz alan Belinda Mbambo ise "EARTH" merkez araştırması ve planlamasında elde edilen çıktıları ve öğrendiklerini vurguladı. Ayrıca Doğu Afrika'daki toplulukların sorunlarına çözüm getiren bir hub fikri hakkında bilgi verildi. Sonuçlanan merkez araştırmasının sonuçlarına dayalı olarak hareketteki merkezlerin olası geleceği hakkındaki tartışmayı başlatacaklarını ve bu girişimin topluluk sorunlarını ele almada oynayacağı rolü paylaşacaklarını eklediler.
16 Ağustos
Wikimedia Hareketi'nde adil karar alma sürecini tasarlamak
İlk gün katıldığım oturum, Wikimedia Hareketi'nde adil karar alma sürecinin tasarlanması, Wikimedia topluluğu içinde hareketi bir bütün olarak etkileyen kararların alınması için adil ve kapsayıcı bir süreç yaratmaya yönelik çaba ve tartışmaların konuşulduğu atölye çalışması oldu. Wikimedia Almanya'dan Alice ve Nicole Ebber'in ortak sunum yaptığı oturumda genel olarak katılımcıların, karar vermede yetki devri ve eşitlik ilkelerini sağlamak için Wikimedia hareketinde hangi kararların kim tarafından alınması gerektiğini haritalandıracakları bir workshop çalışması gösterildi. Hareket içerisinde karar alma sürecinin adil ve tarafsız olmasını sağlamak; geçmişleri, dilleri veya mensubiyetleri ne olursa olsun tüm paydaşlara eşit katılım ve seslerini duyurma fırsatı vermenin önemi vurgulandı. Etkileşimli atölye çalışması ile risk ve faydalarını içeren senaryolar tartışıldı . Ek olarak, yeterince temsil edilmeyen veya dışlanmış gruplar da dahil olmak üzere, karar alma süreçlerinde çok çeşitli bakış açılarının ve seslerin temsil edilmesini sağlamanın, karar verme süreçlerinin şeffaf ve açık olarak ele alınması ve belirli kesimlerin veya grupların karar alma süreçlerine katılımını engelleyebilecek dil engelleri veya teknolojik engeller gibi engellerin kaldırılmasının öneminin altı çizildi.
Let's Connect x LDWG Learning Clinics serisi : İlk düzenlemeden sonra bir gönüllüyü nasıl kaybetmezsiniz: gönüllüyü elde tutma stratejileri
Asaf Bartov'un sunum yaptığı oturumda, özellikle gönüllülerin ilk katılımlarından sonra katılımlarını sürdürmelerini ve katkıda bulunmaya devam etmelerini sağlayacak stratejilere odaklanmak amaçlandı. Yeni katkıda bulunanları gönüllü yolculuklarına devam etmeye teşvik etmek için gerçekçi bir süreç deneyimleyecekleri workshop türünde uygulamalı bir oturum tertip edildi. Etkili bir gönüllü elde tutma stratejisi olarak eşleştirme tavsiye edildi ve 4 kolay adımda yeni kullanıcılar için eşleştirmenin adımları sıralandı: "Gönüllü profilleri", "Wikimedia aktiviteleri", "eşleştirme" ve "ilk katılım". Gönüllüleri kapasitelerine (yapabilecekleri), ilgi alanlarına (yapmaktan hoşlandıkları şeyler) ve motivasyonlarına (onları harekete geçiren şeyler) uygun faaliyetlerle bütünleştirme süreci olarak tanımlanan eşleştirme stratejisinde uygulamalı olarak pratikler yapıldı.
Yeni başlayan gönüllülerin bilgilerinin yer aldığı profiller oluşturularak kişinin sahip olduğu özellikler netleştirildi. Daha sonra ikinci aşamada, yeni başlayan bir editörün Wikimedia faaliyetlerinin anlaşılmasını içeren notlar alındı. Üçüncü adımda profiller ve ilgi alanlarına giren faaliyetler eşleştirilirken dördüncü ve son adımda yeni katkıda bulunanlara, görevlerini iyi bir şekilde yerine getirmeleri için gereken bilgi ve bilgileri vererek onları çalışmaya dahil etmek hedeflendi.
Açılış seromonisi
Konferansın ilk gününde büyük salonda açılış oturumuna katıldık. Wikipedia Kurucusu Jimmy Wales tarafından "Yılın Wikimedian Ödülleri" takdim edildi. "2023 Yılın Wikimedianı" ödülüne Malezya'dan Taufik Rosman, (Kullanıcı:Tofeiku) değer görüldü. Rosmen, Malayca Vikisözlük'e yaptığı büyük katkılardan ve Malezyalı Wikimedia editörlerinden oluşan olumlu bir topluluğun gelişmesine yaptığı katkılardan dolayı bu ödüle layık görüldü. Yeni Zelanda'dan Siobhan Leachman "Wikimedia Ödülü"nün sahibi oldu. Siobhan, kadınların özellikle biyolojik çeşitlilik ve doğa tarihi alanındaki katkılarını öne çıkarmaya ve artırmaya çalıştı. Wikipedia, Wikidata ve Wikimedia Commons'a yaptığı katkılar, kadınlara ve Yeni Zelanda biyolojik çeşitliliğine ilişkin kapsamı büyük ölçüde artırdı. "Yılın Yeni Geleni" olarak Japonca Wikimedia Topluluğundan Eugene Ormandy seçildi. Bir konferans sırasında Wikipedia'da düzenleme yapmaya başlayan Ormandy, daha sonra sonunda Tokyo Waseda Üniversitesi Öğrenci Vikipedist Topluluğu ve Toumon Vikipedist Kulübünü kurdu. LGBT kültürüne odaklanan fotoğrafları Wikimedia Commons'a yükleyen ve İngilizce Vikipedi'nin WikiProject LGBT çalışmalarının aktif bir katılımcısı olan Pax Ahimsa Gethen (Kullanıcı:Funcrunch), "Yılın Medya Katılımcısı" ödülünü alırken, hata düzeltmelerine ve olaylara yardımcı olmasıyla ve özellikle Checkuser ve CentralAuth kodlarının bakımıyla, yorum veritabanı yeniden faktör geçiş revizyonunu desteklemesiyle ve yeni wikiler oluşturmanın arkasındaki teknik çalışmayla tanınınan Kullanıcı:Zabe "Yılın Teknoloji Katılımcısı" ödülüne değer görüldü. "Mansiyon Ödülü"nün sahibi ise Ukraynaca Wikipedia'dan Anton Protsiuk aldı.
Daha sonra Singapur organizatörlerinden Butch Bustria ve Nur Fahmia , Singapur'un 2023 Wikimania ev sahipliğine giden uzun yolculuğundan bahsetti. Ülkenin geleneksel dans gösterileri devam eden seromoni, kurucu Jimmy Wales, icra kurulu başkanı Maryana Iskander ve diğer katılımcıların konuşmaları ile sona erdi.
17 Ağustos
Bölgesel Hibe Komiteleri
Farah Mustaklem, Butch Bustria, Ghozi Septiandri ve Harriet Bayel'in ortak sunum yaptığı oturumda kısaca, geliştirilen projelerin ve karar alma süreçlerindeki işleyişin bölgesel komitelere devredilmesi ile merkeziyetçi zorlukların azaldığı, hareket yönetiminin nasıl başarılı bir şekilde merkezi olmayan hale getirilebileceğinin somut şekilde gösterildiğinin altı çizildi. Az temsil edilen topluluklardan (özellikle Sahra-altı Afrika ile Ortadoğu ve Kuzey Afika ülkeleri) hibe alanların tekliflerini uygulama konusunda daha iyi bir şansa sahip olmalarının sağlandığı ifade edildi. Bunun yanı sıra, BHK'nin proje değerlendirme süreçlerinde "genel netlik", "etki potansiyeli ve stratejik uyum", organizasyonel kapasite ve uygun bütçe" ve "öğrenme ve değerlendirme" gibi kıstaslara bakıldığı belirtildi. Soru-cevap kısmında BHK üyelik süreci ve şartları hakkında bilgi verildi ve kriterlerin olduğu bağlantılar katılımcılar ile paylaşıldı. Başka bir soruda, yeni başlayanlar için Fluxx portalındaki başvuru formunu doldurma konusunda herhangi bir kılavuzun veya rehberin olup olmadığı soruldu. BHK'den birisinin hibe başvurusunda bulunması durumunda çıkar çatışması kuralının nasıl işletileceği soruldu. Ruanda'dan bir komite üyesi, bu gibi durumların meydana gelmesi durumunda üyelerin karar alma sürecinden çekileceğini yanıt olarak verdi. Son olarak, hem BHK'yA hem de hibe alanlara daha fazla netlik sağlayacak çevrimiçi toplantıların düzenlenmesi yönünde bir öneride bulunuldu.
ChatGPT ve WikiGPT: Wikimedia Projeleri için Üretken Yapay Zekadan Yararlanmanın Zorlukları ve Fırsatları
60 dakikalık panelde Wikimedia kurucusu Jimmy Wales, 2022 Yılın Wikimedianı ve "Wikipedia Revolution: How a bunch of nobodies created the world’s greatest encyclopedia" kitabının yazarı Andrew Lih ve Vakfın araştırma ekibinden Leila Zia gibi isimlerin konuştuğu panelde, OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT ve WikiGPT gibi üretken yapay zeka modellerinin, Wikimedia projeleri için önemli bir potansiyel barındırdığı ancak aynı zamanda dikkatle ele alınması gereken zorlukları da beraberinde getirdiği görüşü dile getirildi. Yapay zekanın özgür bilgi hareketi bağlamında Vikipedinin gücüne yönelik oluşturduğu potansiyel tehditler ve olası etkileri konuşmacılar tarafından farklı argümanlarla ele alındı. Ele alınan önemli zorluklardan birisinin bu tür modellemelerin oluşturduğu içeriğin bazen hatalı, taraflı veya yanıltıcı sonuçlar verebileceği, Wiki projelerinde bilinen doğruluk ve güvenirlik gibi standartların korunmasının önemine değinildi. Yapay zekanın kullanımının vandalizm ve kötü amaçlarla kullanılabileceği ve bunun beraberinde yeni zorlukları ortaya çıkarabileceği, ayrıca telif hakkı veya intihal kurallarını ihlal eden metinler üretebileceğinin altı çizildi.
ChatGPT ve WikiGPT ayrıca olası olumlu sonuçları olarak, yeni makaleler oluşturma ve mevcut makaleleri genişletmede iyi bir araç olabileceği, çeviri ve çoklu dil desteği ile dil engelinin kapatılmasında katkıda bulunanların çeşitliliğinin arttırılmasına da yardımcı olabileceği değerlendirildi.